Bij veel mensen leeft het idee dat de God van het christendom uiteindelijk dezelfde God is als die van de Joden en de islam. Dat deze drie godsdiensten slechts alternatieve routes naar hetzelfde doel zijn en dat alle wegen uiteindelijk naar Rome leiden. Nou is dat voor wat betreft het Jodendom en christendom nog even anders (dat is een onderwerp voor een ander artikel), maar ik kan niet genoeg benadrukken dat onze God niet hetzelfde is als Allah, de god van de moslims. Het is niet zo dat dit slechts twee verschillende routes zijn naar dezelfde bestemming; het zijn totaal verschillende godsdiensten en totaal verschillende goden.
Verschillen tussen God en Allah Laten we beginnen door te kijken naar de personen van de god van de islam, Allah, en de God van de christenen. Als eerste moet gezegd dat het woord ‘allah’ niet meer en niet minder betekent dan ‘god’ in het Arabisch. Ook de christenen in de Arabische wereld noemen God, Allah. Dit kan verwarrend werken, want als het allemaal ‘god’ betekent, wat is dan nog het verschil? Bedenk echter wel, dat wanneer iets of iemand dezelfde naam draagt, dat nog niet wil zeggen dat het hetzelfde is. Immers niet alle mensen die Jan heten, zijn allemaal hetzelfde. Dat geldt net zo voor God en Allah. Ze dragen dezelfde ‘naam,’ maar zijn daarmee absoluut niet gelijk.
Wat wel overeenkomt is dat God en Allah beide de hoogste autoriteit zijn binnen hun godsdiensten. Zowel op het vlak van goed en kwaad, recht en onrecht, maar ook in geestelijk opzicht; er is niets en niemand hoger dan deze wezens. Er zijn naast deze goden in islam en christendom dan ook geen andere goden. God en Allah zijn hoog verheven. Christenen geloven dat niemand God kan zien en voor moslims geldt dit net zo, want Allah toont zichzelf niet aan stervelingen.
Toch verschillen de goden van christendom en islam verder van elkaar als dag en nacht. De God van de christenen is in zijn hart (zo leert het Nieuwe Testament in de Bijbel) een God van liefde. Dat is zijn diepste wezen. En uit liefde kijkt God naar de schepping en in het bijzonder de mens daarin. Diezelfde liefde maakt dat God ook naar de mens en de schepping toekomt. Hij maakte de werkelijkheid, maar liet die daarna niet in de steek. Hij kwam steeds weer en stuurde zo de geschiedenis. Op een gegeven moment kwam hij in zijn zoon Jezus Christus naast en onder de mensen. Hij leefde met hen. Tot slot kwam hij zelfs in zijn volgelingen wonen in zijn Heilige Geest. God is een God die zijn liefde toont, vergeving schenkt en genadig is in Jezus. Hij wil Vader zijn, zelfs ‘pappie’ (abba - Romeinen 8) genoemd worden. Er is tussen de gelovige en God een persoonlijke band, een persoonlijke relatie, gestoeld op liefde, vergeving en opnieuw geboren zijn als verlost mens. Allah daarentegen is niet zo. Hij is totaal anders. Hij is god en daarin hoogverheven en ongenaakbaar. Hij heeft alles gemaakt, maar hij toont zichzelf niet aan mensen en komt al helemaal niet in zijn schepping. Hij is de afstandelijke en ver weg. Zelfs Mohammed heeft nooit Allah gezien. Hij kreeg zijn overleveringen via een engel, niet van Allah zelf. Een persoonlijke relatie opbouwen met Allah is dan ook een onmogelijkheid in de islam. De liefde van de God van de christenen, die persoonlijk is en verbinding betekent, die relationeel wordt beleefd, uitgelegd en ervaren, wordt dan ook niet in de islam gevonden.
Stichters van het geloof - Mohammed en Jezus Ook de stichters van beide religies zijn totaal verschillend van elkaar. Mohammed, de stichter van de islam, was een mens. Hij is niet goddelijk of zoon van God. Als mens was hij een warlord die op het Arabisch schiereiland strijd leverde en grote veroveringen deed. Hij begon echter niet zo. Aanvankelijk wilde hij via gesprek en verkondiging mensen bereiken. Hij probeerde bijvoorbeeld de Joden voor zijn zaak te winnen middels de weg van de dialoog. Toen de Joden vroegen op wat voor autoriteit hij dan claimde een profeet van God te zijn (het Jodendom gelooft dat ware profeten met tekenen en wonderen hun boodschap brengen), kon hij die niet tonen. De Joden wezen Mohammed af en dus veranderende hij in een krijgsheer die al strijdend, plunderend en dood en verderf zaaiend, zijn ideeën verspreidde. Juist omdat Mohammed zich ontpopte als krijgsheer en zijn religie zicht verspreidde via oorlog, is hier in de islam veel ruimte voor. Geweld, verbinding en vervlechting met politiek, verovering, hoe om te gaan met oorlogsbuit, hoe (seksueel) om te gaan getrouwde, maar buitgemaakte vrouwen, hoe om te gaan met tot slaven gemaakte overwonnen volken, etc., etc. Het hoort allemaal bij de basis van de islam. De Koran, het heilige boek van de islam, bevat dan ook vele passage die hier over gaan. Zie maar eens in Soera’s 2: 190-193, 216 (!), 244, Soera 8: 12, Soera 9:5, of Soera 8: 41, 50. Deze verzen gaan over oorlog, geweld, strijd, over hoofden afhakken en de oorlogsbuit waaronder vrouwen die als (seks)slaven mochten worden gebruikt. En dan is dit nog niet eens een compleet overzicht. Mohammed was daarnaast getrouwd met 9 vrouwen (terwijl de islam zelf 4 toestaat), had (seks)slaven en zijn jongste vrouw (zijn geliefde Aisha) was erg jong toen ze trouwde. De meeste geleerden gaan uit van 9 jaar oud. Mohammed was toen 54 en een man van middelbare leeftijd. De overlevering vertelt wel dat Mohammed drie jaar wachtte voordat hij seks met haar had. Gelukkig maar, zullen we maar zeggen… Dat is de persoon van Mohammed.
Jezus als persoon zou niet meer hiervan kunnen verschillen. Jezus leerde geweldloosheid en hield zich niet bezig met politiek en aardse koninkrijken. Hij zei dat zijn rijk niet van deze wereld was. Van oorlogsdaden en seksslaven lezen we niet bij Jezus. Hij was alleen toegewijd aan God en ging met een groep leerlingen en volgelingen door het land, terwijl hij mensen genas en zonden vergaf. Zijn boodschap was dat God van mensen hield en als je wilde, kon je ook onderdeel worden van het Koninkrijk van God. Van dwang was absoluut geen sprake. Zijn vrienden en volgelingen noemden hem de Zoon van God en zelfs zijn vijanden konden niets vinden om hem op te pakken of vast te pinnen. Zijn uiteindelijke doodstraf was dan ook een schijnproces gebaseerd op valse verklaringen. Daarbij is de Bijbel, als het heilige boek voor de christenen, heel duidelijk: Jezus is Zoon van God. Hij liet de Vader zien. Dat zou nooit kunnen in de islam. Daar wordt wel melding gemaakt van de profeet Isa (de Bijbelse Jezus), maar Allah is niet vader en een zoon heeft hij ook niet. De islam meldt dan ook dat Jezus niet echt aan het kruis is gestorven. Dat was slechts schijn. Van een opstanding uit de dood, maakt de islam geen melding. Terwijl dit toch de kernovertuiging is van het christendom. Jezus nam de zonden van de mensen op zich en stierf daarvoor. Door zijn opstanding en overwinning hebben wij in hem een levende Heer die in ons hart woont. Hij is God. De Bijbel zegt dat hij de enige weg is tot behoud. Jezus zelf zei: ‘ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven, niemand komt tot de Vader dan door mij (Johannes 14: 6).’ Dit feit alleen al maakt dat christendom en islam onverenigbaar zijn.
Doel van islam t.o.v. doel van het christendom Dat brengt ons dan ook meteen bij het doel van de islam ten opzichte van het christendom. De islam heeft een heel duidelijk doel: de hele wereld moet islamitisch worden. Zij deelt de wereld in in een dar-el-islam (huis van de islam) en een dar-el-harb (huis van oorlog). En dat zegt al genoeg: dit ‘huis van oorlog’ moet bij de eerste gaan horen en zolang dat niet zo is, leven de moslims in een staat van oorlog en strijd met hen. De niet-islamitsiche wereld moet ingelijfd worden en daarbij is alles geoorloofd. De verspreiding van de islam geschiedt dan ook niet slechts via zending, maar net zo goed door overheersing en onderdrukking, bedrog en leugen, manipulatie, etc. Het principe van ‘takkiya’ geeft hier ruimte voor. Al met al is het dus een hele politiek en wereldse aangelegenheid. Als de islam in het nauw komt of bedreigd wordt, dan is het daarom ook geoorloofd om je te verdedigen (waarbij geweld dus zeker niet uitgesloten is). Het christendom heeft een hemels doel. Het Koninkrijk van God, dat is waar het om gaat. Dat is komende in deze wereld. Sinds Jezus komt het in de harten van gelovigen en ooit zal het volledig werkelijkheid worden als Jezus opnieuw verschijnt. Dit rijk is dus een geestelijk koninkrijk en het is niet aan christenen om dat in deze wereld met geweld, oorlog, overheersing te realiseren. Dat dit in de geschiedenis wel op deze manier verworden en gebeurd is, maakt nog niet dat dit Bijbels en theologisch juist is. In de oorsprong is en blijft het christendom een geweldloze religie. Een religie waarin lijden op waarde wordt geschat en waar van de volgelingen van Jezus wordt gevraagd dat zij ook deze weg van lijden en opoffering gaan in zijn voetsporen. God zal zijn Koninkrijk bouwen, wij moeten het slechts verkondigen met onze woorden en met goede daden. En komt er druk en vervolging, dan moeten we dat verdragen en blijven verkondigen in woord en daad. Meer niet. Geweld, bedrog, leugen, manipulatie of iets dat daar op lijkt, zijn niet toegestaan. Dat is een verloochening van de principes en waarden van Jezus en het Koninkrijk. Daarbij is de keuze voor het Koninkrijk van God een van ieder mens individueel. Die mag je persoonlijk maken en het is aan ieder om te kiezen voor of tegen. Zelfs geloofsafval is mogelijk bij christenen. Dat wordt als iets heel triests gezien en daar kan heel veel verdriet over zijn, maar de keuze wordt gerespecteerd. Een moslim ben je echter voor het leven en door geboorte. Afval van geloof is een daad waar de doodstraf opstaat. Dat wordt absoluut niet geaccepteerd.
Conclusie. De islam en het christendom zijn dus heel erg verschillend. Dat er aan het oppervlak enkele overeenkomsten zijn, neemt dat niet weg. Zo is Allah niet God en God niet Allah. Zij verschillen van elkaar in wie ze zijn en hoe ze handelen (vooral naar ons). Daarnaast zijn de beide godsdiensten totaal verschillend in doel, werkwijze en oorsprong. Ook dat heb ik laten zien. Het meest fundamentele verschil zit echter in de persoon van Jezus en waar hij voor stond. Dit is niet te vergelijken met Mohammed. Christenen zeggen het met de Bijbel mee: Jezus is de Weg, de Waarheid en het Leven. Hij is de Zoon van God en dé Messias. Een andere weg, een ander persoon, is er niet gegeven. Gods liefde wordt in hem zichtbaar. De islam ontkent dit ten stelligste. De weg naar het behoud ligt in de Koran en een juiste leefwijze. Mohammed is de laatste profeet, maar niet meer dan een profeet. Jezus was ook een profeet, maar ook zeker niet meer. Hij kan niet verlossen en niet redden. Christenen zullen daartegenin brengen dat je zelf nooit je verlossing kunt verdienen, maar dat het liefdevolle en onverdiende genade is. Een moslim ontkent dit.
Dit alles toont aan dat er een grote kloof is tussen de beide godsdiensten en dat je dus nooit bij hetzelfde uitkomt. Christendom en islam zijn totaal verschillend en staan voor totaal verschillende waarden en wereldbeelden. Ze zijn beide monotheïstisch en geloven in één God, maar daar houdt het wel op. Ze zijn niet twee verschillende wegen naar hetzelfde. Laat je dat dus ook nooit vertellen!
NB: dit artikel is eigendom van Roelof Ham. Niets hieruit mag zomaar overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden, tenzij met toestemming van de auteur zelf. Het spreekt vanzelf dat er altijd naar verwezen mag worden in andere publicaties, links en dergelijke, mits volgens de daarvoor gangbare regels van bronvermelding. Neem bij twijfel eerst contact op met de auteur (zie contact).