Als je wilt schrijven, doe het dan!
Met het risico dat ik als een oosterse wijze klink die spreekt in raadselen, wil ik desalniettemin een inzicht met jullie delen. Klaar ervoor? Daar komt het: Er is geen goed of fout. Er zijn alleen verschillen. Dat is volgens mij een van de essenties van wat kunst is. Ook de schrijfkunst. Als ik het op mijn eigen creatieve uitingsvorm betrek, het schrijven, kun je dit terugzien in de vele verschillende soorten schrijvers die er zijn. Zo heb je schrijvers die elk woord wikken en wegen. Zij bouwen hun zinnen als kanalen en over iedere volgend stukje dat moet worden aangelegd wordt nagedacht en elke nieuwe letter moet zorgvuldig overwogen worden en geplaatst, zodat alles precies klopt. Er zijn ook schrijvers die schrijven als een waterval. Hun verhalen zijn machtige rivieren van woorden die donderend naar beneden storten op het al dan niet digitale papier en daar tot rust komen. Ikzelf reken mij tot de laatste categorie. Ik schrijf veel en snel; het verhaal is als ik schrijf, belangrijker dan de individuele woorden. Ik heb op zo’n moment het idee dat als ik niet schrijf wat er in mij opkomt, er iets niet goed gaat; dat ik dan de bron van ideeën, gedachten en woorden die ik heb aangeboord zal verliezen en afsluiten. Dat ‘het’ weer weg zal gaan, omdat ik er geen controle over heb. Het moet gebeuren, want nu is het er, nu drijft het mij. Ik voel dan hoe mijn ziel zich in dat schrijven laaft, want dat is wat schrijven voor mij doet. Schrijven is de plek waar de hitte van mijn pijn wordt geblust door het creëren. Er is troost en verwerking voor mijn verdriet en andere emoties in de woorden en als ik nu niet schrijf blijft de wond in mij altijd bloeden. Dat is het gevoel en dat gevoel is voortdrijvend sterk. Het is een positieve drang die mij vooruithelpt, want ik wil altijd voorwaarts, altijd door. Het moet en het moet tot het op is of de bevrediging zich heeft ingezet. Een ander verschil in schrijvers zit hem in de creatie van de verhalen zelf. De ene schrijver werkt daarbij heel gestructureerd. Over details en wendingen in het plot wordt uitgebreid nagedacht. Alles wordt gepland en desnoods met aantekening op sticky notes overal bewaard en weergegeven. Hele strijdplannen worden geschreven om het verhaal al in kaart te brengen voordat er nog maar een woord geschreven is. Anderen werken meer organisch. Dit type auteur woont net zo in het verhaal als hun lezers. Het verhaal is en leidt zijn eigen bestaan. De schrijver ontdekt het slechts en legt het bloot. Personages komen tot leven en bloeien op door over ze te schrijven, niet van tevoren. Ze krijgen diepgang en reliëf in het creatieve proces zelf. Net als de verhaallijnen die hun weg zoeken als de meanderende stroming van een natuurlijke beek. Ikzelf bevind me ergens tussen deze twee uitersten, hoewel ik meer naar het tweede type dan naar het eerste neig. Ik schrijf vooral organisch, zonder al teveel van tevoren vastgelegde structuur. Maar geheel vrij ben ik ook niet; er is wel een raamwerk. Mijn stijl en werkwijze vergelijk ik in dit verband wel eens met een ouderwetse staande houten kapstok. Ik heb een ongeraffineerd idee van waar ik heen wil. Dit is de draagarm van de kapstok waar de hele constructie op leunt. Dit basisidee rust op mijn schrijverschap en talent dat het verankert op de grond en zorgt dat het niet omvalt. De haken aan mijn kapstok zijn de sleutelgebeurtenissen die moeten gaan plaatsvinden. Deze sleutelgebeurtenissen werk ik uit in een associatief denkproces waarin de essentie van creativiteit door mij heen stroomt. Dan ga ik schrijven en neemt het verhaal mij mee door zijn eigen realiteit heen. Het wonderlijke daarbij is dat het verhaal mij net zo vormt als ik het verhaal. Dat maakt schrijven tot welhaast een magische ervaring. Een beeldhouwer zei ooit dat hij niet schiep, maar de steen zelf. De vorm zat er al in, hij hoefde het alleen nog maar bloot te leggen. Dat is precies wat ik op zo’n moment ook ervaar: ik voel me als een schatgraver, een ontdekkingsreiziger of een mijnwerker. Zoekend, reizend, delvend ontdek ik en leg ik bloot wat het daglicht moest zien. Er zijn dus verschillende soorten schrijvers en verschillende manieren van schrijven en volgens mij is hierbij geen goed of fout. Ik schreef het al eerder. Wat werkt, dat werkt als het werkt voor jou. Het verschil geeft de kunst haar eigenheid. Laat je dus niet weerhouden door drempels, beren of bezwaren die je meent te zien. Als je wilt schrijven, doe het dan. Creëren is een van de hoekstenen van menszijn, het behoort tot ons wezen en tot onze fundamenten. Wij zijn creatieve en scheppende wezens en daar zijn geen regels voor. Volg je hart. De een bouwt dan een model van iets dat hij gezien heeft op zijn zolderkamer met hout en lijm en verf, een tweede schept en bouwt een veilig en stijlvol thuis, een derde ontwerpt en bedenkt praktische toepassingen en apparaten, een vierde schildert en geeft visueel weer, een vijfde creëert met smaak en textuur. Het punt is dat de mens schept; kunst, ambachtelijk werk en creativiteit behoren tot de kern van wat en wie we zijn. Ik schrijf. En als jij ook wilt schrijven, doe het dan gewoon! Laat je niet weerhouden door wat dan ook. Er is geen juiste manier, geen standaard voor alles. Creëer en geniet, dat is wat belangrijk is. Simpelweg omdat het moet, omdat het niet anders kan.
0 Opmerkingen
|
Roelof HamAuteur, vader, echtgenoot, theoloog en voorganger. Archieven
April 2022
Categorieën |