Wij leven in een tijd waarin we ons als kinderen van God niet snel meer uitspreken over een ander. Het oordeel is niet aan ons, zo zeggen we tegenwoordig vroom. Was het immers niet Jezus zelf die al waarschuwde niet te oordelen; Hij zei dat met het oordeel waarmee wij anderen oordelen, wij ook geoordeeld zullen worden. Nee, we moeten elkaar daarom beter liefhebben en dat betekent je niet uitspreken, want liefde oordeelt niet zo geloven we als mensen van de 21e eeuw. En dat heeft gevolgen. Waar we vroeger als Kerk van Jezus resoluut nog iets hadden afgewezen als dwaling of ketterij, doen we dat nu niet meer. Al die ideeën, hoe afwijkend ook, zijn ‘gewone’ en ‘reguliere’ varianten van wat wij zelf ook geloven. Het mag er zijn en vormt geen probleem. Je ziet dat bijvoorbeeld heel duidelijk op sites als CIP.nl. Daar staan de meest uiteenlopende denkers, theologen, bijbelleraren én dwaalleraren gebroederlijk naast elkaar alsof het allemaal ongeveer hetzelfde is en het allemaal naadloos past binnen het grote spectrum van kerkzijn. Aan de ene kant is en lijkt dit mooi, maar aan de andere kant kan dit zeer verstrekkende, negatieve en zelfs desastreuze gevolgen hebben. Daarom in dit artikel wat gedachten over het belang van je uitspreken en stelling nemen.
Een voorbeeld Stel je voor wij gaan op vakantie. We gaan naar een plaats waar we nog nooit zijn geweest en daar verblijven we een tijd. Op zondag willen we naar een kerk, maar we hebben geen idee welke. Ik ga op zoek en na even speuren deel ik mijn bevindingen met jou. ‘Ik heb een kerk gevonden,’ zeg ik, ‘die zichzelf de Kerk van Jezus Christus noemt. Een kerk die vol heiligen is. Ze geloven in de laatste dagen en het einde van alle dingen. Uitgesproken gebeden worden beëindigd met ‘in de naam van Jezus Christus, amen’ en men gelooft in God de Schepper.’ We bekijken ook een toespraak van een van de leiders van deze gemeenschap. We horen iemand zeggen: ‘Iedereen wil gezien worden, erkend en geliefd. Weet dat jij dat bent. Als je daarover twijfelt, denk dan maar aan de zekerheid dat je gegraveerd staat in de palmen van zijn handen. De Redder houdt van ons. Nou, daar is niks mis mee. En de liederen die deze kerk zingt kunnen er ook heel goed mee door. Het is wel een beetje ouderwets, maar dat hoeft geen probleem te zijn. De tekst van een van de liederen staat als een huis: ‘Hij is de verlosser van Israël, onze enige vreugde. Op wie wij voor alle zegeningen ons beroepen. Onze schaduw bij dag en onze pilaar bij nacht. Onze koning, onze verlosser, ons al.’ Terwijl we zo wat zoeken, neuzen en delen worden we langzamerhand steeds enthousiaster. We spreken uit dat we zondag naar deze kerk willen gaan. Op de zaterdag ervoor zitten we nog even te googelen hoe we bij de kerk moeten komen. We klikken op een link waar staat dat ‘De Kerk van Jezus Christus van de heiligen van de laatste dagen’ - de kerk waar we zondag naar toe willen - ook wel de kerk van de Mormonen wordt genoemd. Als we beginnen te lezen over deze gemeenschap gaan onze wenkbrauwen meer en meer in verbazing richting de hemel. De Mormoonse Kerk is gesticht door ene Joseph Smith, zo ontdekken we. Hij was een ziener die in stenen keek en zo visioenen kreeg en de toekomst kon voorspellen. Hij vond gouden tabletten waaruit hij ontdekte dat het blanke volk van de VS het verloren Israël was. Hij geloofde in veelwijverij (polygamie) en was zo omstreden dat hij bij zijn leven overal werd verjaagd en werd gezocht door de autoriteiten voor oplichting. Voor de Mormonen is hij een heilige. Sommigen van hen geloven dat Joseph Smith de Heilige Geest zelfs zal vervangen als derde persoon van de Drie-Eenheid. Verder geloven ze dat de Hof van Eden in Missouri in de VS heeft gestaan en dat Jezus terug gaat komen in Kansas City in plaats van in Jeruzalem. Met een glimlach lezen we dat ze ook geloven dat het drinken van cafeïne een zonde is waarop je naar de hel gaat. Ernstiger is dat de Mormonen zich laten dopen voor overledenen van eeuwen her. Vanaf de tijd van Jezus en het NT tot de oprichting van de Mormoonse Kerk was er namelijk alleen maar vals christendom en vals geloof. Mochten de mensen die toen leefden alsnog gered worden, dan moeten de Mormonen zich daar nu nog voor laten dopen. De Mormonen geloven in God de Vader, maar ook in een hemelse moeder (Heavenly Mother). Ze geloven dat Jezus getrouwd is met haar en dat er ergens in het universum kinderen van Jezus rondlopen. Ook geloven ze dat Jezus niet altijd God was. Ja, dat God de Vader zelf niet eens altijd God was. Zij zijn dat langzaamaan geworden door op te klimmen naar verlossing en verlichting en de Mormonen kunnen dat ook. Als ze komen te overlijden dan kunnen ze in dat kader ook hun eigen planeet krijgen om daar als God te heersen. God heeft eveneens een planeet van zichzelf, de planeet Kolob. Daar leeft Hij. En alsof dat niet schokkend genoeg is, geloven de Mormonen ook nog eens dat Jezus en de duivel broers zijn. De een goed en getrouw, de ander slecht en afvallig.
We besluiten daarop zondag maar niet meer naar deze kerk te gaan. Zeker als we ontdekken dat Bijbelgetrouwe christenen van het verleden al heel duidelijk aangaven dat Mormonen niet christelijk zijn en niet bij de Kerk van Jezus horen. Ze noemen wel de naam van de Heer, maar kennen Hem niet en geloven niet in Hem zoals de Bijbel Hem openbaart. Daarmee is het niet van God en niet van Gods Geest (zie 1 Johannes 4: 2). De Mormoonse Kerk is een ketterij waarin men dwaling op dwaling stapelt. Onze voorouders hebben zich daar terecht duidelijk over uitgesproken en daardoor kunnen wij dat nu zo makkelijk en helder herkennen; hun verkeerde ideeën hebben niet verder door kunnen werken en zo zijn we voor dwaling en foute leringen behoud.
Zou dat nu nog zo gaan? Dit voorbeeld toont aan dat het dus belangrijk is om je uit te spreken. Met terughoudendheid en fijngevoeligheid en niet te vuur en te zwaard met de vinger wapperen in hoogmoed of met een hautaine houding van ik weet het wel, maar wel op basis van Gods Woord ter bescherming van de waarheid van dat Woord en van Jezus, zijn Kerk en zijn evangelie. Stel je maar eens voor hoe het was gegaan als onze voorvaderen en moeders zich hierover niet hadden uitgesproken. Hoe waren deze bizarre dwalingen dan in de Gemeente van Jezus doorgedrongen? Er waren toen vast ook christenen geweest die toenadering hadden gezocht tot de Mormonen, die niet wilden oordelen en die hadden geclaimd dat we moesten zoeken naar wat we gemeenschappelijk hebben in plaats naar wat ons verdeeld. Wellicht hadden we Mormoonse liedjes overgenomen die lekker in het gehoor lagen, wellicht waren sprekers uit die kringen wel in onze kerken voorgegaan. Bedenk het maar. Als dat allemaal was gebeurd, was dit ketterse denken heel langzaamaan doorgedrongen in de Kerk van Jezus en had het zijn invloed gehad, zeker niet ten goede. We mogen onze voorvaderen en moeders oprecht dankbaar zijn voor hun stellingname.
Toch vraag ik me af of dit vandaag de dag nog zo zou gaan in het christelijke klimaat dat wij geschapen hebben? Of zouden in onze tijd eerder de handen uitgestoken worden om elkaar als broeders en zusters in de Heer te begroeten? Immers we belijden allemaal Jezus en God en de Heilige Geest. We belijden allemaal dat de Bijbel voor ons belangrijk is. Laten we daar beginnen, in plaats van elkaar uit te sluiten, zouden velen zeggen. We hebben elkaar in deze tijd zo nodig! En die paar lieden die zich wel helder uitspreken? Dat zijn onverdraagzame, extreme, fundamentalistische types, streng in de leer en een beetje eng. Sneue mannetjes en vrouwtjes… Zij zien overal problemen en denken dat zij alleen de wijsheid in pacht hebben. Nee, toenadering, inclusie, dat is de weg.
Soms is je uitspreken goed Misschien denk je dat ik te scherp stel en dat het allemaal wel meevalt. Als mensen of gemeenschappen echt te ver gaan, dan nemen we wel stelling. Ook vandaag nog. Je moet alleen niet op alle slakken zout willen leggen, dan word je een Farizeeër die alles beter weet. Groepen als de Mormonen zouden ook nu niet worden geaccepteerd. Net als voorheen. Maar laat mij dan een eigentijds voorbeeld geven.
In Redding California staat een kerk met de naam Bethel. Deze kerk valt binnen de hyper-charismatische hoek, zoals dat wel wordt genoemd en telt duizenden leden (het is een zogenaamde mega-kerk). Ze wordt geleid door de ‘apostel’ Bill Johnson. In de belijdenisgeschriften van Bethel lezen we dat ze geloven in de Bijbel en dat ze deze als leidraad voor het leven zien. Jezus is ook de Zoon van God en Hij wordt aanbeden in zang en muziek. Het evangelie wordt geaccepteerd als waarheid. Dat is de ene kant van het verhaal. Tegelijkertijd gebeuren in deze gemeenschap aan de andere kant allerlei bizarre dingen en worden allerlei vreemde theologische afslagen genomen. Ik noem hun schriftvisie. Op papier zeggen ze dat de Bijbel hun autoriteit en leidraad is, maar in de praktijk is het Bill Johnson die samen met de andere leiders (eveneens allemaal ‘apostelen’ of ‘profeten’) deze autoriteit hebben. Zelf formuleert Johnson het zo: ‘De Bijbelse lijsten bevatten God niet, ze openbaren God. Ze zijn geen begrenzer van wat God kan doen.’ De Bijbel op zich is dus uiteindelijk niet maatgevend. En als een apostel of profeet iets roept dat niet in overeenstemming is met de Bijbel, dan moet je heel voorzichtig zijn om dat tegen te spreken, want het zijn de apostelen en profeten van God zelf die het zeggen. Als jij niet ziet dat dit van God komt, werkt in jou de geest van Izebel, de geest van religie en in het ergste geval de geest van demonie. Een ander bizar iets vinden we in maffe uitingen van wat deze gemeenschap de ‘Geest van God’ noemt, als rollen op de grond, onbedaarlijk lachen, lichamelijk controle verliezen en dergelijke. Het hoort bij hun geloofsbeleving. Op het internet zijn bizarre filmpjes te vinden van dit fenomeen als gevolg van zogenaamde ‘Fire Tunnels’ (vuurtunnels). Deze gemeenschap gelooft ook in grave soaking. Dit is een praktijk waarbij men gelooft dat bij de graven van grote geloofshelden van het verleden, de geestelijke gaven van deze gelovigen nog gevonden kunnen worden en opgenomen. Dit doe je door op het graf te gaan liggen of de grafsteen vast te pakken en dan de kracht eruit te zuigen (het wordt ook wel grave sucking genoemd). Deze praktijk wordt in een boek van Bill Johnson aangehaald en door zijn vrouw bedreven. Daarnaast heeft Bethel Redding een onbijbelse eschatologie (de leer van de laatste dingen). Zij geloven in zeven terreinen of heuvelen waarop gelovigen moeten ‘domineren’ (heuvelen als familie, politiek, media, etc.). Het gaat hier dus om terreinen waarop zij de macht moeten verkrijgen en de leidende posities moeten innemen. Als dat gelukt is dan is het Koninkrijk van God werkelijkheid geworden en dan hoeft Christus alleen nog maar terug te keren om op de troon te gaan zitten die wij hebben opgericht. Dat is het einde. Wij maken dus het hemelse Koninkrijk van de Bijbel waar. Dat niet Bijbels is, moge duidelijk zijn (zie mijn andere artikel over deze beweging: New Apostolic Reformation deel 1, deel 2 en deel 3).
Het probleem nu is dat we in deze te lang hebben weggekeken en ons niet hierover hebben uitgesproken. Deze kerk (en meer van dit type mega-kerken) heeft namelijk veel invloed op het christelijke landschap in het westerse christendom. Bethel Redding draagt haar ideeën breed uit binnen vooral de evangelische christelijke wereld. Zo gaan er jonge mensen uit Nederland naar hun bijbelschool (Bethel School of Supernatural Minstery) en zingen we liederen uit deze kring in de Opwekkingsbundel. En dat heeft zijn uitwerking. Niet ineens, maar met de tijd sijpelt de invloed ervan door. Je ziet het nu al in sommige Nederlandse Pinksterkerken, die elementen van dit denken overnemen. De evidente dwalingen bijvoorbeeld rondom het einde en de zeven heuvelen worden door verschillende christenen al aangehangen (het Kingdom New denken is hier een voorbeeld van). De dwaling wordt zo overgenomen en ingevoegd in de Kerk van Jezus Christus.
En dat komt omdat we geen stelling nemen. Omdat we dat niet doen werkt de dwaling geleidelijk en met de tijd door als vergif. Ook al zijn we het er niet mee eens in de breedte van de Nederlandse Kerk van Jezus, als we dat niet uitspreken houd je het niet buiten de deur. Lang niet alle kinderen van God hebben het onderscheidingsvermogen om in alle nieuwe winden van leer steeds maar weer de juiste keuze te maken. En dit soort ideeën lijken oppervlakkig mooi en klinken goed. Net als de leer van de Mormonen. Daarbij is het succesvol en trekt het zijn massa’s. Dat moet dus wel goed zijn. Maar ondertussen maakt het kapot wat God leert in zijn Woord. En omdat we ons niet uitspreken drijft het ons tevens uit elkaar, want de een hangt het aan en de ander ziet het voor de misleiding die het is. Het zorgt voor verdeeldheid. Het haalt daarbij mensen weg bij de Bijbel en houdt ze van het goede voedsel van God door het te vervangen door allerlei andere onbijbelse zaken. Soms is het echt beter om je uit te spreken, zodat je buiten de deur houdt wat niet goed is. Ter bescherming, ter opbouw en verdediging van het geloof dat de Bijbel ons leert en dat Jezus in ons heeft mogelijk gemaakt. Laten we het durven!
Niets uit dit artikel mag worden zonder uitdrukkelijke toestemming van Roelof Ham worden overgenomen, gekopieerd of gebruikt worden. Uiteraard mag volgens de gangbare regels van bronvermelding er wel naar verwezen worden in andere publicaties. Neem bij twijfel eerst contact op via het contactformulier.