Mijn vrouw is een fan van het tv-programma 'De slimste mens.' Ikzelf houd niet zo van tv, laat staan van spelshows, maar ja, je krijgt wel eens wat mee. Zo zat ik laatst in de woonkamer achter de computer te werken, terwijl mijn vrouw naar het bovengenoemde programma zat te kijken. Ik schonk er niet veel aandacht aan, totdat ik het 'orakel' van deze show, meneer Maarten van Rossem, hoorde reageren op een vraag over de 'pil van Drion.' Hij uitte de volgende woorden: 'op dit punt wordt een overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking nog steeds gegijzeld door een kleine christelijke minderheid, die vindt dat je zo ellendig mogelijk moet sterven (De slimste mens 22 januari 2018, 11:48-12:00).'
Die opmerking deed mij opkijken van mijn beeldscherm. Zei hij dat nou echt? Hoe kan een geleerd iemand als hij zo'n zin uitspreken. Een zin waarin letterlijk elk woord onwaar is? Want dat is wel hoe het is met deze uitspraak. Neem nou als eerste het 'gijzelen van de bevolking door een kleine christelijke minderheid.' De laatste keer dat in ons land de discussie over het 'vrijwillige levenseinde' (zoals dat wordt genoemd) werd gevoerd, was toen minister Edith Schipper aan het einde van de vorige kabinetsperiode die discussie aanzwengelde. Zij was, als goed liberaal, van mening dat het mogelijk zou moeten zijn dat mensen, mits ze dat zelf en bij hun volle verstand aangaven, hun leven zouden moeten kunnen beëindigen. Ook als er geen sprake was van uitzichtloos en ondragelijk lijden, zoals dat nu in de wetgeving staat vermeld. Hulp bij zelfdoding op verzoek dus. De reactie die daarop kwam was niet onverdeeld positief. Velen in de samenleving, niet alleen christenen, waren hier niet gecharmeerd van. De commissie die onderzoek heeft gedaan naar de huidige wetgeving rond euthanasie, de commissie 'Voltooid leven,' was om te beginnen geen voorstander. Zij stelden dat een uitbreiding van de wetgeving 'onnodig' en 'onwenselijk' was. Deze commissie is een van overheidswege ingestelde commissie en heeft geen kerkelijke of godsdienstige bindingen. Verder waren er een heel aantal maatschappelijke organisaties die een andere koers voorstelden. Zij kwamen met het manifest 'waardig ouder worden,' waarin zij pleiten voor meer aandacht voor onze ouderen en hen die levensmoe zijn. Terecht stelden zij: de kwaliteit van leven moet worden verbeterd. In plaats van dat we ouderen afschrijven en hun helpen een einde aan hun leven te maken, moeten we er gezamenlijk naar streven hun leven de moeite waard te maken. Dit manifest wordt gesteund door ouderenbonden, omroep MAX, niet-christelijke partijen als de SP en PVV, het Nederlands instituut voor Psychologen, de Nederlandse vereniging voor klinische geriatrie, Humanitas, en vele anderen. Niet enkel en alleen 'een klein christelijke minderheid.' Tel daarbij op dat ook verschillende filosofen en denkers grote vraagtekens hadden, omdat zij terecht wezen op de verbindingen die er tussen mensen zijn en dat een verzoek tot beëindiging van het leven daar niet los van kan worden gezien, en het beeld van slechts 'een kleine christelijke minderheid' verdampt als sneeuw voor de zon. Bovendien, zo vroegen vele christelijke én niet-christelijke mensen zich af, wat zou dit voor signaal uitzenden naar de samenleving en onze ouderen zelf? Zouden zij zich niet heel gauw bezwaard gaan voelen over hun leven en hun zijn, omdat zij zichzelf als een last voor de samenleving gaan zien en/of menen dat de samenleving hen zo ziet? Ik vraag me daarom eerder af of het niet dichterbij de waarheid ligt dat een kleine liberale elite dit de overgrote meerderheid van de rest van Nederland wil opdringen? Hoe dan ook: het is sowieso niet enkel 'een klein christelijke minderheid' die de samenleving 'gijzelt.' Onze regering heeft in zijn geheel een bepaalde positie ingenomen inzake deze dingen, niet alleen het CDA en Christenunie. Daarnaast ken ik geen christen die tegen het op verzoek beëindigen van een mensenleven is, omdat die van mening is dat je 'zo ellendig mogelijk moet sterven.' Christenen zijn hierop tegen, omdat wij ieder mensenleven waardevol vinden en van mening zijn dat geen mensenleven zo mag worden weggegooid en beëindigd; niet voor de geboorte, maar ook niet bij het einde van het leven. Wij gaan voor iedereen, ongeacht zijn of haar omstandigheid. Dat is onze visie op het leven: wij achten de waarde van het leven heel hoog. Ja, het leven kun je zelfs als heilig zien in deze zin. En ja, wat blijft daar van over als je tot dit soort stappen overgaan? Wat is dan nog de waarde van een mensenleven? Het nut dat iemand nog heeft, wat die nog kan, wat die bijdraagt, hoeveel die kost? Ieder mens en ieder leven is waardevol in zichzelf en verdient daarom bescherming. Bovendien zijn christenen er ook van doordrongen dat mensen nooit in isolement leven en dat je nooit een verzoek tot een beëindiging van het leven, in isolement kunt bezien. Juist omdat wij geloven in de waarde en de kracht van gemeenschappen als kerk, familie en gezin, erkennen wij dit. Helaas wordt dat in het voorstel tot een vrijwillig levenseinde op verzoek, compleet genegeerd en verwaarloosd en viert het individualisme daarin hoogtij. Ook geloven wij als christenen dat mensen feilbaar, zondig en beperkt zijn. Daarom zijn wij ons ervan bewust dat het voor ons mensen onmogelijk is om een evenwichtig oordeel te geven over de doodswens van een ander. De feilbaarheid van de mens zal zeker ook hier op dit vlak blijken. Hoe goed ook onze 'screening,' fouten zullen gemaakt worden (bewust of onbewust). En hoe kunnen we daar als gemeenschap verantwoordelijkheid voor nemen? Een fout op dit vlak is immers niet terug te draaien en zorgt voor onherstelbare schade. En ja, wie is dan verantwoordelijk? Degene die het beoordeeld heeft? De staat? De nabestaanden? Wie het ook is, degene die dood is, komt er niet mee terug. Het doet al met al in geen velden of wegen recht aan deze christelijke argumenten en de genuanceerde visie die daaruit komt, om dit weg te zetten als een soort christelijk fetisjisme voor dood en lijden. Er is geen christen die zo denkt. Werkelijk niet. Niet in theorie en niet in praktijk. Ik kom als voorganger bijvoorbeeld bij vele stervende gelovige mensen en bij vrijwel iedereen is palliatieve zorg, medicatie die sedeert, die pijn en strijd onderdrukt, heel normaal. En ook dat plaats deze opmerking in het licht van wat het is: complete onzin. Tot slot nog wat anders: als het gaat over tegenstand tegen het zogenaamde vrijwillige levenseinde, staan wij als christenen niet alleen op het religieuze erf. Ook vele moslims zijn hier tegen op hun eigen (religieuze) gronden. Ik vraag mij af meneer van Rossem het lef zou hebben om hetzelfde over hen te zeggen en zich daarin evenzo ongenuanceerd uit te laten over deze religie? Of is hij dan bang om uitgemaakt te worden voor islamofoob? Wellicht vreest hij voor zijn leven en veiligheid en zegt hij daarom maar niets? Het is wel heel makkelijk om de christenen te pakken en om zo eens te laten zien hoe stoer je wel niet bent. Zij keren je de andere wang toe. Maar wat als het moeilijk wordt en gevaarlijk? Begrijp me goed, ik heb er ten volle begrip voor dat je zwijgt uit lafheid, of omdat je het dat niet waard vindt om je leven ervoor in de waagschaal te stellen. Daar is niets mis mee en dat is een gerechte keuze, maar wees dan ook consequent en probeer niet quasi dapper en stoer te zijn in het christen-bashen, als er helemaal geen consequenties zijn en je er zo mee weg kunt komen. Wat voor waarde heeft het dan? Scoren? Een lach uitlokken? Of is het een uiting van een sowieso aanwezige, diepgewortelde haat tegen christenen, de kerk, God, Jezus en zijn evangelie? Hoe dan ook: je zet jezelf danig voor schut en geloofwaardiger wordt je er ook niet op.
0 Opmerkingen
Laat een antwoord achter. |
Roelof HamTheoloog, voorganger en auteur. Archieven
Juni 2023
|